کربنات سدیم سبک

در این مقاله از سایت پترو کیمیای آکام درباره کربنات سدیم سبک توضیح دادیم همراه ما باشید.

کربنات سدیم سبک چیست؟

یکی از رایج ترین ترکیبات شیمیایی که کاربرد های متنوعی در صنعت و موارد مختلف دارد، کربنات سدیم سبک است که توسط شرکت پترو کیمیای آکام تولید و همچنین به فروش میرسد. نام دیگر این ماده سودا اش (Soda Ash) می باشد که معمولاً به شکل پودر جامد سفید رنگ با دانه بندی ریز است.

ماهیت وجودی این نمک معدنی به طور طبیعی به شکل تک آبه می باشد. در واقع علت نام گذاری این ماده به نام کربنات سدیم سبک به علت چگالی پایین این ماده در واحد وزن آن می باشد. این ماده در بسته بندی هایی در وزن های مختلف در بازار به فروش می رسد و در صورت سفارش مشتری، امکان تولید گرانول های سدیم کربنات سبک نیز وجود دارد.

کربنات سدیم سبک یکی از انواع سدیم کربنات ها است که از نظر شیمیایی کامل ولی نسبت به نوع سنگین آن دارای چگالی کمتر و اندازه سایز کوچکتر می باشد. هر کدام از این مواد بر اساس ویژگی های خود در مکان های خاصی کاربرد دارند. به عنوان مثال از سدیم کربنات سنگین در صنعت خصوصا صنعت شیشه سازی استفاده بسیاری می شود ولی از نوع سبک آن به طور عمده در صنایع شیمیایی استفاده می گردد.

شرکت پترو کیمیای آکام به عنوان عرضه کننده، تولید کننده و فروشنده این ماده فعالیت دارد و با ارائه بهترین قیمت کربنات سدیم سبک در خدمت شما سروران گرامی می باشد.

کربنات سدیم سبک یک ماده شیمیایی می باشد. این محصول به نام سوداش Soda Ash نیز شهرت یافته است. از خصوصیات ظاهری ان پودر جامد شکلی است که دارای رنگ سفید می باشد. این محصول شیمیایی دارای چگالی پایین می باشد.

فرمول شیمیایی و ساختار کربنات سدیم سبک

Na2CO3فرمول شیمیایی کلسیم کربنات (سبک و سنگین) :

لازم به ذکر است که این دو نوع ماده دارای فرمول و ساختار شیمیایی کاملا مشابه می باشند.

کربنات سدیم سبک را می توان به عنوان یک ماده شیمیایی پایه برای کارکرد فلز و آب استفاده کرد.

از دیگر نام های کربنات سدیم سبک می توان به سودا اش (که نمک سدیم اسید کربنیک است) ، کربنات دو سود، کریستال سودا و سودای شستشو اشاره نمود . لازم به ذکر است که خلوص سدیم کربنات ها را بر اساس سدیم اکسید اعلام میکنند برای مثال هر یک کیلو گرم سدیم کربنات دارای حدود 85/0 کیلوگرم اکسید سدیم می باشد.

کربنات سدیم سبک یک ماده پودری شکل بوده و جاذب رطوبت است. همچنین بدون بو بوده که نمی‌تواند از جهت بویایی به انسان ها آسیبی برساند. رنگ سدیم کربنات سفید بوده و زیر دست قابل لمس است. سودا اش یک ماده قلیایی به حساب می‌آید در آب محلول بوده و در گلیسرول قابل حل بوده و در اتانول، استون و دی اتیل اتر غیر قابل حل می باشد. دارای اشکال مختلفی از جمله انهیدروس، مونو هیدرات، هپتا هیدرات و دکا هیدرات می باشد که به ترتیب دارای نقطه ی ذوب 851 درجه سانتیگراد، 100 درجه سانتیگراد، 32 درجه سانتیگراد و 34 درجه سانتیگراد می باشند.

کربنات سدیم سبک مانند سنگین دارای فشار بخار ناچیزی است و یک جاذب رطوبت می باشد. دارای نقطه ی ذوب 851 درجه سلسیوس می باشد. کربنات سدیم از جمله کربنات سدیم سبک در اثر حرارت زیاد تجزیه شده و گاز کربن دی اکساید را تولید می نماید به همین خاطر برای آن نقطه جوشی تعریف نمی شود. کربنات سدیم سبک نسبت به سنگین آن دارای دانسیته ی کمتری می باشد.

کاربرد کربنات سدیم سبک

از جمله کاربرد های کربنات سدیم سبک میتوان به استفاده آن ها در صنعت کاغذ سازی، صابون سازی و ساخت چسب ها و از بین بردن سختی آب اشاره نمود. همچنین برای حذف رسوب های دستگاه ها از جمله ماشین های بخار می توان از این مواد استفاده نمود.

در بسیاری از کارگاه های آجر پزی به عنوان خمیر کننده از این ماده استفاده می کنند. یکی از کاربرد های مهم کربنات سدیم سبک استفاده در صنعت مواد شوینده می باشد زیرا یک گند زدای قوی به شمار می آید.

از کربنات سدیم سبک همچنین در مراحل پردازش ابریشم استفاده می شود. در پتروشیمی نیز به عنوان عامل خنثی کننده فرآیند ها مورد استفاده قرار می گیرد.

موارد استفاده از کربنات سدیم سبک

• استفاده در ساخت صابون و مواد شوینده و مواد پاک کننده
• در تولید شیشه
• در تولید مواد شیمیایی مانند سیلیکات سدیم، کرومات سدیم، بی کربنات سدیم و پر کربنات
• مورد استفاده در صنعت کاغذ
• مورد استفاده در تولید پارچه
• از بین برنده لکه های روغنی
• در زمینه تصفیه نمک

بیشترین استفاده از کربنات سدیم سبک

بیشترین استفاده از کربنات سدیم سبک در تولید شیشه می باشد، جایی که دمای ذوب شن و ماسه مورد استفاده در شکل گیری شیشه را کاهش می دهد و در "کارایی" و یا شکل دادن محصولات شیشه ای مانند کارد و شیشه مورد استفاده قرار می گیرد.

استفاده از کربنات سدیم سبک در ساخت صابون و مواد شوینده نیز قابل ذکر است، که در آن به عنوان سازنده و یا پرکننده استفاده می شود. همچنین از کربنات سدیم سبک در تولید مواد شیمیایی مانند سدیم سیلیکات، بی کربنات سدیم و پرکربنات، و کرومات سدیم و دی کرومات از کربنات سدیم سبک استفاده می شود. در زمینه تولید کاغذ ، تصفیه آب، درمان پساب، متالورژی و ... از کربنات سدیم سبک استفاده می شود.

شیرین سازی آب توسط کربنات سدیم سبک

شیرین سازی آب توسط کربنات سدیم سبک صورت می گیرد، مخصوصا امروزه که دسترسی به آب های شِیرین تقریبا در بیشتتر نقاط جهان کم شده است.همچنین برای تمیز کردن هوا و نرم شدن آب استفاده می شود.

با توجه به نگرانی های محیط زیست، افزایش تقاضای کربنات سدیم سبک برای حذف دی اکسید گوگرد و اسید هیدروکلریک افزایش می یابد. تولید کنندگان شیمیایی از کربنات سدیم سبک عنوان یک واسطه استفاده می کنند تا محصولاتی را مانند شیرین کننده آب را تولید کنند، مشکلات فیزیکی را کاهش دهند.

پیشنهاد مطالعه : تولید کننده کربنات سدیم 

تولید کربنات سدیم سبک

از روش های متعددی می توان سدیم کربنات را به دست آورد:

• روش سولوی
• روش لبلانک
• روش Hou

روش سولوی:

در این روش از مواد اولیه آهک ، نمک سدیم کلراید و آمونیاک استفاده می شود که طبق واکنش های زیر کربنات سدیم تولید می کنند.

واکنش های تولید سدیم کربنات به روش سولوی :

CaCO3 CO2+ CaO

2NH3 + CO2 + H2O (NH4)2CO3

(NH4)2CO3 + CO2 + H2O 2NH4HCO3

NH4HCO3 + NaCl NaHCO3+ NH4Cl

2NaHCO3 Na2CO3+ CO2 + H2O

سنگ آهک و نمک در کشور ایران به فراوانی یافت می شود و در تامین آن ها مشکل وجود ندارد. همچنین آمونیاک نیز در واحد های تولید اوره و آمونیاک کشور قابل دسترس می باشد.

یکی دیگر از روش های بدست آوردن کربنات سدیم سبک خاکستر گیاهان می باشد.

فرایند Leblanc

در این فرایند ابتدا سدیم کلراید را در اسیدسولفوریک (H2SO4) می جوشانند و در این مرحله سدیم سولفور و گاز کربن دی اکساید آزاد می شوند. سپس با گرم کردن سدیم سولفات همراه آهک و زغال، سدیم کربنات و دی اکسید کربن و کلسیم سولفور حاصل می شود.

متاسفانه این روش دارای مشکلاتی از قبیل تولید کلسیم سولفید می شود که موجب بروز مشکلاتی برای بشر و محیط زیست میگردد. به همین دلیل این روش در بسیاری کشور ها منسوخ شده است.

فرایند Hou

این فرایند تا حدودی مشابه به فرایند سولوای می باشد. ولی با این تفاوت که به جای استفاده از آهک و گاز کربن دی اکساید و آمونیاک از سدیم کلراید استفاده می گردد و در دمای بالای 35 درجه سلسیوس نمک را اضافه کرده و سپس سرد می نماییم در این روش آمونیوم کلراید ته نشین شده را با فیلتر جدا کرده و ادامه ی مراحل را انجام می دهیم.

این روش در مقایسه با روش قبلی دارای فوایدی می باشد. برای مثال با حل کردن کلسیم کلراید موجب جلوگیری از تولید آمونیوم کلراید شده که خود دارای مصارف گوناگونی در کشاورزی می باشد. به همین دلیل این روش امروزه در مقایسه با روش های دیگر بسیار مورد استفاده می باشد.

خطرات مرتبط با کربنات سدیم سبک

این ماده اگر به صورت نادرست استفاده شود، می تواند سلامت و ایمنی شما را با خطر رو به رو کند. استنشاق کربنات سدیم سبک شیمیایی می تواند منجر به عوارض جانبی مانند التهاب دستگاه تنفسی، سرفه، تنگی نفس و آسیب به ریه شود. تنفس کربنات سدیم سبک می تواند ریه های شما را تحت تاثیر قرار دهد یا شرایط بدتر مانند آسم حاد یا مزمن یا بیماری مزمن ریوی را تحریک کند. استنشاق می تواند بینی، گلو و دستگاه تنفسی شما را نیز مورد آسیب قرار دهد.

تماس با چشم کربنات سدیم سبک می تواند باعث آسیب دائمی قرنیه و یا سوختگی های احتمالی شود. در خانه از کربنات سدیم سبک استفاده می کنید، از خوردن یا استنشاق گرد و غبار کربنات سدیم سبک دوری کنید. با توجه به این خطرات بالقوه، کربنات سدیم سبک باید با دقت مورد استفاده قرار گیرد.

ایمنی کربنات سدیم سبک

برای محافظت از سلامتی خود در هنگام استفاده از این ماده ، از عینک ، دستکش، کت آزمایشگاهی و یک دستگاه تنفس گرد و غبار معتبر استفاده کنید. در صورت قرار گرفتن در معرض کربنات سدیم سبک، از این دستورالعمل های کمک های اولیه استفاده کنید:

استنشاق : هوای تازه استنشاق کنید. اگر تنفس وجود نداشت، تنفس مصنوعی را بلافاصله انجام دهید.

تماس با چشم : اگر لنز در چشم دارید آن را به سرعت خارج کنید. بلافاصله چشم ها را با مقدار زیادی آب به مدت حداقل 15 دقیقه بشویید و به چشم پزشک مراجعه کنید.

تماس با پوست : پوست را با مقدار زیادی آب بشورید. لباس های آلوده را از بین ببرید.

بلعیدن: در صورت بلعیدن این ماده دو لیوان آب یا شیر حتما بنوشید.

در تمامی حالت ها بعد از انجام دادن اقدامات اولیه حتما فرد باید به مراکز پزشکی و درمانی مراجعه کند.

شرایط نگهداری کربنات سدیم سبک

این ماده را در یک محل سرد نگه دارید. توجه داشته باشید که مکان مورد نظر برای نگه داری کربنات سدیم شبک دارای تهویه مناسب و قوی باشد. هر ظرفی را که با این مواد شیمیایی در ارتباط است را محکم بسته بندی کنید. دمای ذخیره را بیش از 24 درجه سانتیگراد (75.2 درجه فارنهایت) قرار ندهید.

کربنات سدیم سبک را همانند نوع سنگین آن را باید در کیسه های پلی اتیلنی (PE) و به دور از رطوبت نگه داری نمود زیرا جاذب رطوبت می باشند.