کاربرد سیلیکاژل در خشک کردن گل ها

سیلیکاژل نارنجی و به طور کل سیلیکاژل برخلاف اسمش، به صورت ژل نمی باشد بلکه ساختاری شبیه ماسه داشته و جامد است. از واکنش بین سولفوریک اسید و سیلیکات سدیم (شیشه مایع)، سیلیکاژل بدست می آید. این ماده شیمیایی دارای بافت غیر کریستالی بوده و ساختار آن پرمنفذ می باشد. هم چنین می تواند ملکول های آب را در منافذ خود نگه دارد.

برای خشک کردن گل و برگ روش های متفاوتی وجود داشته که یکی از این روش ها، استفاده از سیلیکاژل و سیلیکاژل نارنجی می باشد. خشک کردن انواع گل با استفاده از این ماده، به دقت زیادی نیاز داشته ولی نتیجه حیرت انگیزی به همراه دارد. این ماده، رطوبت گل ها را خیلی سریع جذب می کند و در این روش نسبت به سایر روش های خشک کردن، اندازه و رنگ گل ها بهتر حفظ می شود. ابتدا یک ظرف درب-دار که هوا اصلا به آن نفوذ نمی کند و گل نسبت به هوا کاملا در آن ایزوله می شود، انتخاب می کنیم. اگر ظرف کاملا وکیوم نباشد و هوا درون آن نفوذ کند، به علت خاصیت مکش هوا در سیلیکاژل ، به جای رطوبت گل، رطوبت هوای آزاد جذب آن خواهد شد.

گل تازه چیده شده را داخل ظرف قرار داده و تا ارتفاع 3 الی 4 سانتی متری ظرف، به آرامی از سیلیکاژل آبی یا نارنجی کروی شکل (گرانول) پر می کنیم. تا جایی که امکان دارد، گل باید داخل دانه های سیلیکاژل ظرف پوشش داده شود. هنگام خشک کردن چندین گل به صورت هم زمان، باید آن ها را به صورت جداگانه قرار داد. سپس درب ظرف را بسته و در دمای معمولی اتاق، جایی که سایه باشد، می گذاریم. پس از گذشت 3 روز، گل خشک می شود. برای اطمینان پیدا کردن از خشک شدن گل ها، به آرامی با انگشت آنها را لمس کنید که در این حالت گل ها باید ترد و خشک شده باشند، در غیر این صورت مدت زمان بیشتری نیاز است تا در همان حالت باقی بمانند. پس از خشک شدن گل ها، سیلیکاژل را به آرامی باید از ظرف خارج کرد تا جائی که چیزی از آن به گلبرگ ها و ریشه نچسبیده باشد. خشک کردن گل هایی که حاوی مقدار زیاد آب هستند، از جمله گل نرگس، لاله، زنبق و زعفران، دشوارتر می باشد. این گل ها دارای ریشه های گوشتی و گلبرگ های ظریفی هستند. علت دشواری کار این است که حذف آب گل باید آنقدر سریع انجام شود تا شفافیت، تازگی، حالت گلبرگ ها و رنگ آن ها تغییر زیادی نکند و به همین دلیل باید به وسیله حرارت، سیلیکاژل را کاملا خشک کنیم. گل هایی که دارای گلبرگ های زیادی هستند (مثل رز و میخک)، برای خشک کردن باید آن ها را به صورت سربالا در این ماده قرار داد. هنگام خشک کردن چندین گل در یک ظرف، اگر تمام گل ها از یک نوع باشند، بهتر است چون به صورت هم زمان خشک خواهند شد.

همانطور که گفته شد، این ماده قابلیت جذب بالای رطوبت را دارد و نباید با پوست تماس پیدا کند. به همین دلیل هنگام کار با این ماده، بهتر است از دستکش استفاده شود. هم چنین سیلیکاژل غیر سمی می باشد اما سم آفات گیاهان خشک شده را به خود جذب می کند.

باید توجه داشت همانطور که این ماده رطوبت گل هایی که در تماس با آن قرار دارند، جذب خود می کند، رطوبت هوا را نیز جذب می نماید. به همین دلیل فرآیند خشک کردن گل باید در ظرف بسته و پوشیده انجام شود. بهترین زمان خشک کردن گل با سیلیکاژل ، هنگامی است که گل و برگ ها بهترین حالت خود را دارند، به این دلیل که هرگونه ایراد و اشکال در گل، پس از خشک شدن، بیشتر نمایان خواهد شد.

نکته مهم دیگر این است که گل ها باید کاملا خشک باشند و هنگام قرار دادن آن در سیلیکاژل ، شبنم یا هر رطوبت دیگری روی گل نباشد. در غیر این صورت این ماده روی گلبرگ ها چسبیده و هنگام پاک کردن سیلیکاژل ، ظاهر گل خراب شده و گلبرگ ها جدا می شوند.

بهتر است قبل از این که گل های ظریف را در سیلیکاژل قرار دهیم، ریشه و ساقه آن ها را با سیم روکش کنیم به این علت که پس از خشک شدن، ظریف تر و شکننده خواهند شد.

رطوبت گل ها با یکدیگر متفاوت بوده و نمی توان زمان دقیق برای خشک شدن آن ها تعیین کرد. اندازه گل، نوع گل، مقدار رطوبت موجود در آن و نوع سیلیکاژل مورد استفاده، در زمان خشک شدن موثر است. سیلیکاژل نارنجی می تواند حدود 30 درصد وزنی خود، رطوبت جذب کند و بعد از آن خاصیت جذب رطوبت نخواهد داشت. آب درون ذرات این ماده با حرارت حدود 110 درجه سانتی گراد تبخیر شده و دوباره قابل استفاده خواهد بود.

بعضی گل ها را به راحتی می توان در سیلیکاژل خشک کرد از جمله: گل شقایق، سوسن، ارکیده، پونه، یاس، رز، شمعدانی، انواع برگ ها و....