کاربرد اسید استیک به عنوان حلال در صنایع مختلف

اسید استیک که با نام اتانوئیک اسید در صنایع شیمیایی شناخته می شود، یکی ترکیب آلی با خاصیت اسیدی ضعیف است که به عنوان اسید سرکه شهرت دارد. این اسید آلی از خانواده اسید های کربوکسیلیک است و در بسیاری صنایع کاربرد دارد. بسیاری از موارد کاربردی اسید استیک شامل مصرف این ماده به عنوان مواد اولیه یا ترکیبات مورد نیاز برای تولید سایر محصولات می باشد. یکی دیگر از موارد کاربرد استیک اسید، استفاده از آن برای تنظیم PH محیط واکنش ها در صنایع به شمار می رود.

نوع دیگری از اسید استیک با نام استیک اسید گلاسیال به صورت مایع در صنعت مورد استفاده قرار می گیرد. اگر این اسید مایع دارای غلظت بالا باشد باید حتماً هنگام کار کردن با آن از دستکش و ماسک استفاده کرد. مهم ترین کاربرد استیک اسید در بسیاری از صنایع مانند صنعت لاستیک و پلاستیک، استفاده از آن به عنوان حلال است.

هنگامی که از اسید استیک به عنوان یک حلال صنعتی یاد می کنیم، منظور این است که انجام واکنش ها میان مواد اولیه به حضور این اسید به عنوان یک بستر مناسب برای انجام بهتر واکنش ها است. پس از آب که رایج ترین حلال صنعتی است، حلال های آلی، دومین گروه بزرگ حلال های مورد استفاده در بخش های صنعتی به شمار می روند. استیک اسید نیز یکی از این موارد می باشد.

1037121087641001B

پیشنهاد مطالعه : کاربرد اسید استیک

اسید استیک گلاسیال، یک حلال ایده آل، قطبی و پروتون دار است. از این اسید برای کریستالیزه کردن سایر ترکیبات آلی و خالص سازی آن ها استفاده می شود؛ در این حالت، استیک اسید نقش حلال را ایفا می کند.

خالص سازی ترکیبات در صنایعی اهمیت دارد که درصد خلوص محصول نهایی در میزان فروش یا شیوه ذخیره محصولات در انبار تأثیر دارد.

یکی دیگر از کاربرد های اسید استیک به عنوان حلال، استفاده در تولید ترفتالیک اسید (TPA) است؛ در این واکنش ها از استیک اسید به صورت مذاب استفاده می شود. لازم به ذکر است که ترفتالیک اسید، ماده اولیه و بسیار مهم در تولید پلیمر ضروری با نام پلی اتیلن ترفتالات (PET) می باشد. از این پلیمر در تهیه بسیاری از محصولات پلیمری نظیر بطری های مواد غذایی، فیلم های پلیمری، رزین های پلی استر و ساخت بطری های مقاوم به ضربه استفاده می شود.

PET یکی از محصولات مهم صنایع پتروشیمی است، بنابراین وجود اسید استیک به عنوان حلال در این واحد ها یک ضرورت محسوب می شود. اگرچه میزان مصرف جهانی این اسید به عنوان حلال در صنایع پلیمری حدود 5 تا 10 درصد است اما اخیراً تولید استیک اسید افزایش یافته و در راستای آن، تولید PET نیز رشد یافته است.

شاید تا به حال با نام واکنش فریدل – کرافتس در شیمی آلی برخورد کرده باشید؛ این واکنش در حقیقت یکی از واکنش های شیمیایی حیاتی در حوزه آلکیلاسیون ترکیبات آلی می باشد. اسید استیک در این واکنش بسیار مهم، نقش حلال را ایفا می کند. به طور مثال، اولین مرحله از تولید تجاری ماده کافور، شامل نوآرایی واگنر – مِروین در ترکیب Camphene و تشکیل ایزو بورنیل استات است؛ در این واکنش مهم، اسید استیک هم به عنوان یک حلال و هم به عنوان عامل به دام اندازی کربوناسیون با خاصیت نوکلئوفیلی به کار می رود.

استیک اسید به عنوان یک حلال انتخابی برای کاهش گروه نیتریل آریل به آنیلین با استفاده از پالادیوم بر روی کربن، انتخاب می شود. استفاده از اسید استیک در این واکنش، اغلب جنبه تحقیقاتی دارد و میزان بازدهی نهایی واکنش باید توسط روش های تجزیه ای اندازه گیری شود.

از دیگر کاربرد اسید استیک به عنوان حلال می توان به این مورد اشاره نمود؛ استیک اسید گلاسیال در شیمی تجزیه برای اندازه گیری مواد قلیایی ضعیف مانند آمید های آلی به کار می رود. این اسید در مقایسه با آب، باز ضعیف تری است بنابراین ترکیبات آمید در این محیط به عنوان یک باز قوی عمل می کنند. همچنین آمید ها می توانند توسط محلول اسیدی مانند پرکلریک اسید در اسید استیک بسیار قوی، تیتر شوند.

لازم به ذکر است که نمک های مشتق شده از اسید استیک در صنایعی مانند نساجی (سدیم استات)، تولید رنگدانه های صنعتی (استات سرب)، تولید تثبیت کننده رنگدانه ها (استات آلومینیوم یا استات آهن II)و یا تولید سایر ترکیبات آلی استفاده می شود.