آیا گوگرد در جذب عناصر مغذی خاک توسط گیاهان نقش دارد؟

اهمیت خاک برای رشد گیاهان؛ بررسی شرایط فیزیکی و حضور عناصر مغذی نظیر گوگرد در بافت خاک

همان طور که در بخش قبلی ذکر شد، نوع خاک با توجه به موقعیت جغرافیایی تغییر می کند. در خاک مناطق خشک و نیمه خشک مانند کشور ایران، میزان ترکیب کربنات کلسیم، زیاد است و خاک تقریباً حالت قلیایی دارد؛ بنابراین شرایط خوبی برای دسترسی گیاه به عناصر مغذی نظیر گوگرد، آهن، روی، فسفر و ...، فراهم نمی باشد. مهم ترین عاملی که فعالیت این عناصر در خاک را به شدت تحت تأثیر قرار می دهد، PH خاک است.

PH خاک، شرایط جذب سایر یون ها از خاک توسط گیاه را تنظیم می کند، فعالیت باکتری های خاک را کنترل می کند، عملکرد ریشه ها و آنزیم ها را بهبود می بخشد و همچنین در حلالیت و انتقال یون ها در خاک نقش بسزایی دارد. علاوه بر این موارد، حلالیت برخی از مهم ترین ترکیبات خاک مانند کربنات ها، سیلیکات ها، فسفات ها، اکسیدهای آهن و آلومینیوم با تغییرات شرایط PH خاک امکان پذیر است.

در مناطقی که PH خاک در حالت قلیایی باشد، ترکیبات تولید کننده اسید را برای کاهش PH خاک به آن می افزایند. گوگرد، اسید سولفوریک، سولفات آهن، پلی سولفید آمونیوم، دی اکسید گوگرد و ...، نمونه ای از ترکیباتی هستند که به منظور کاهش PH خاک استفاده می شوند. جالب است بدانید اگر شرایط خاک از نظر تهویه، رطوبت، حرارت و ... مناسب باشد، گوگرد عنصری می تواند در اثر فعالیت باکتری های اتوتروف و هتروتروف در خاک به اسید سولفوریک تبدیل شود.

برای اینکه اثر بخشی گوگرد در خاک افزایش پیدا کند، فرآیند اکسایش در خاک باید با سرعت بیشتری انجام شود؛ این عامل باعث می شود سولفات مورد نیاز گیاه را به راحتی برای آن فراهم کند و همزمان با کاهش PH خاک، قابلیت دسترسی گیاه به عناصر غذایی فسفر و آهن را نیز بهبود ببخشد. باکتری های اکسید کننده ای که در خاک زندگی می کنند، عامل اصلی انجام فرآیندهای اکسیداسیون گوگرد می باشند.

اهمیت گوگرد در بهینه سازی بافت خاک

تحقیقاتی که بر روی گوگرد به عنوان یک ترکیب شیمیایی ارزان قیمت و فراوان در بهینه سازی بافت خاک های کشاورزی انجام شده اند ثابت کرده اند که این عنصر، یک منبع غذایی مورد نیاز گیاه است که نه تنها به عنوان یک ماده غذایی، بلکه به عنوان تنظیم کننده PH خاک و افزایش جذب سایر عناصر مغذی توسط گیاه در رشد گیاه نقش دارد . گوگرد در خاک منجر به افزایش PH خاک و افزایش جذب آهن، مس، منگنز، روی، فسفر و ... توسط گیاهان دارد. اکثر محققان این حوزه عقیده دارند یکی از راه هایی که می توان گوگرد مورد نیاز خاک را به آن اضافه کرد، استفاده از کودهای گوگردی است. البته باید دقت داشت غلظت گوگرد اضافه شده به خاک، تعیین کننده میزان PH خاک خواهد بود. سرعت اکسیداسیون آن نیز در این حالت اهمیت دارد.

در پایان باید به این نکته دقت کرد که اثر بخشی گوگرد یا کودهای گوگردی برای کاهش PH خاک و تنظیم شرایط جذب سایر عناصر، به شدت تحت تأثیر باکتری های مختلف خاک منطقه قرار دارد. تولید سولفات بیشتر، قابلیت جذب عناصر مغذی توسط گیاه را افزایش می دهد.