شرایط ایمنی و نگهداری سیلیکاژل آبی

سیلیکاژل آبی فرم نامنظمی از ماده‌ی دی اکسید سیلیسیم است که در صنعت کاربرد بسیار زیادی دارد. این ماده‌ی شیمیایی پر کاربرد از ترکیب سیلیکات سدیم و اسید سولفوریک ساخته می‌شود. سیلیکاژل آبی علی رغم اینکه رطوبت را به خوبی جذب می‌کند اما نه در آب و نه در هیچ حلال دیگری حل نمی‌شود. سیلیکاژل غیر سمی بوده و بویی ندارد. نوع بی رنگ آن فاقد رنگ بوده و دو نوع دیگر آبی و نارنجی نیز از این ماده‌ی شیمیایی موجود می‌باشد. سیلیکاژل معمولاً به شکل گرانولی (گلوله‌های کوچک شفاف) تولید می‌شود ولی نوع دیگری از آن که دارای شکل‌های نامنظمی است، در صنعت تولید می‌شود. سیلیکاژل آبی یک بار مصرف نیست و می‌توان پس از جذب رطوبت مجدداً آن را در دمای 200 درجه سانتی گراد قرار داد تا رطوبت آن تبخیر شود و مجدداً بتوان از آن استفاده کرد. در این مقاله قصد داریم شرایط ایمنی و نگهداری سیلیکاژل آبی را برای شما تشریح کنیم. هرچند که این ماده‌ی شیمیایی قابلیت اشتعال ندارد و سمی نیز نمی‌باشد، اما مانند بسیاری مواد شیمیایی دیگر نگهداری آن ملزم رعایت نکاتی می‌باشد که در این مقاله به آن می‌پردازیم.

همان‌طور که گفته شد سیلیکاژل آبی ماده‌ای غیر قابل اشتعال است و در صورتی که صورت بروز آتش سوزی موجب گسترش حریق نمی‌شود. تنفس کردن گرد و غبار سیلیکاژل آبی در صورتی که در غلظت‌های بالا باشد، موجب بروز سرفه و تحریک مختصر و موقتی دستگاه تنفسی می‌شود. اما به طور کلی این ماده‌ی شیمیایی برای دستگاه تنفسی خطری ندارد. با این حال توصیه می‌شود کاربرانی که به طور مداوم از سیلیکاژل آبی استفاده می‌کنند، حتماً ماسک مخصوص استفاده کنند تا از ورود ذرات و گرد و غبار این ماده‌ی شیمیایی به دستگاه تنفسی جلوگیری کنند. طبق شرایط ایمنی و نگه داری سیلیکاژل آبی در هنگام کار با این ماده باید از دستکش ایمنی و لباس کار استفاده شود. هرچند سیلیکاژل آبی در صورت تماس با پوست هیچ گونه تحریکات پوستی ایجاد نمی‌کند. در صورت وارد شدن ذرات جامد ریز سیلیکاژل آبی داخل چشم، موجب بروز تحریکات چشمی مانند سوزش، اشک ریختن و درد مختصری می‌شود. اما با حذف ذرات از داخل چشم و شستشوی چشم با محلول استریل چشمی تمامی این تحریکات برطرف می‌شوند. همین‌طور که گفته شد سیلیکاژل آبی برخلاف سیلیکا سمی نمی‌باشد و از طریق دستگاه گوارش جذب نمی‌شود. در صورت بلعیدن آن از طریق مدفوع دفع می‌شود و جذب بدن نخواهد شد. لازم است که در حین کار با سیلیکاژل آبی از هر گونه خوردن، آشامیدن و کشیدن سیگار اجتناب شود.

در صورت وقوع آتش سوزی در محل نگه داری و انبار سیلیکاژل آبی می‌توان از تمامی موادی که آتش را احاطه می‌کنند و مانع گسترش حریق می‌شوند استفاده کرد.

در صورتی که فردی در اثر تنفس ذرات گرد و غبار سیلیکاژل آبی دچار تحریک سیستم تنفسی شد باشد او را به محیط بیرون و هوای آزاد برده و به پزشک مراجعه کند. در صورتی که در اثر تماس با سیلیکاژل آبی برای فرد مصدوم مشکل تحریکات پوستی پیش آمد، فقط کافی است موضع تحریک شده با آب ولرم شستشو داده شود تا مواد به صورت کامل از روی پوست پاک شوند. استفاده از پمادهای موضعی ضد حساسیت پس از پاک کردن و شستشوی موضع، توصیه می‌شود.

در صورت ورود ذرات سیلیکاژل آبی به درون چشم‌ها باید چشم‌های فرد مصدوم را با آب به مدت چند دقیقه شستشو دهید. اگر ذرات از چشم خارج نشد، چشم‌ها را با آب ولرم و به مدت 5 دقیقه به صورتی که پلک باز است شستشو دهید. سپس با محلول استریل چشمی چشم‌ها را ضد عفونی کنید. اگر تحریکات چشمی ادامه داشت به پزشک مراجعه نمایید.

سیلیکاژل آبی را باید در ظروف مناسب و دارای برچسب انبار کرد. محل انبار سیلیکاژل آبی می‌بایست از مواد ناسازگار مثل عوامل اکسید کننده قوی به دور باشد. سیلیکاژل آبی در صورت تماس با رطوبت و جذب رطوبت غیر فعال می‌شود، و باید مجدداً احیا شود. در صورتی که محل نگه داری آن، دارای رطوبت بسیار بالایی باشد و این رطوبت به مواد نفوذ کند، سیلیکاژل آبی غیر فعال شده و قابل استفاده نخواهد بود. در نتیجه باید قبل از استفاده فرآیند فعال سازی آن انجام شود.