متا بی سولفید سدیم یا سدیم متا بی سولفید، به نامهای دیگری نیز شناخته میشود. این نامها عبارتاند از سدیم دی سولفیت و پیروسولفایت.
این ماده اولين بار بهعنوان نگهدارنده گوشت، در سال هزارو هشتصد و سیزده در آمريكا مورداستفاده قرار گرفت. در ایران اما برای جلوگیری از کپک زدن آبلیمو استفاده میشود.
ویژگیهای متا بی سولفید سدیم:
این ماده پودری بلوری است که رنگی سفید مایل به زرد دارد. چنانچه در ظرفی نگهداری شود که راه ورود هوا داشته باشد فوراً رطوبت هوا را به خود میگیرد و اکسیده میشود. در صورت جذب بیشازاندازه رطوبت، ممکن است به دانههای سخت تبدیل شود.
متا بی سولفید سدیم در آب حل میشود و در محلولهای آبی به سدیم بی سولفید تبدیل میشود.
هنگام کار با این ماده باید ایمنی را رعایت کنید چراکه این ماده در ترکیب با آب خورنده است. ضمناً پودر آن پوست را میسوزاند.
ماده فوق در صنایع غذایی میتواند هفتدهم میلیگرم به ازای هر کیلو وزن بدن استفاده شود زیرا در این صورت میتواند در کبد با عمل اکسیداسیون به سولفات تبدیلشده و توسط ادرار از کلیه دفع شود.
متا بی سولفید سدیم دارای دو گرید صنعتی و خوراکی است.
برخی از کاربردهای متا بی سولفید سدیم:
جهت آهکزدایی پوست در صنعت چرمسازی که باعث تقویت ضدآب بودن چرم، نرم شدن و ضد ترک شدن چرم میشود.
قبل از ورود آب به سیستم اسمز معکوس، در صنعت تصفیه آب (کلرزدایی) استفادهشده و کلر اضافی را به رودخانه یا دریا بازمیگرداند.
بهعنوان آنتیاکسیدان، ضدعفونیکننده و ضد فساد به کار میرود.
در صنایع آبکاری حاوی یون کروم شش ظرفیتی که بهعنوان یک عامل احیا قوی (برای احیا کروم) در تصفیه آب و پساب مورداستفاده قرار میگیرد.
در صنایع ساختمان برای تولید روان کننده بتون و ... نیز به کار میرود.
بهعنوان نگهدارنده و جلوگیری کننده از فساد در مواد غذایی مانند غذاهای دریایی، میگو، آبمیوه سرکه و آبلیمو، میوهجات خشک و... به کار میرود.
بهعنوان تمیز و سفیدکننده پشم و دیگر الیاف طبیعی در صنایع نساجی کاربرد دارد.
در تصفیه فاضلاب استفاده میشود.
برای حل کردن عصارههای دباغی به کار میرود.
در آمادهسازی حلالهای مناسب برای اسیدی کردن محلول ثبوت در صنایع عکاسی و فیلم مورداستفاده است.
در ساخت کاغذ جهت سفید کردن خمیر چوب و در حقیقت در صنایع کاغذ و کتان و پشم، عامل بیلیچینگ محسوب میشود.
در صنایع دارویی برای تولید برخی از قرصها مانند استامینوفن و پاراستامول، برای تولید محلولهای بیحسکننده موضعی مانند لیدوکائین، برای جلوگیری از اکسیده شدن آدرنالین کاربرد دارد.
برای استفاده در سیستمهای آبشیرینکن برای تمیز کردن غشاهای اسمز معکوس آبهای آشامیدنی.
برای حذف اکسیژن از آبهای مورد تغذیه دیگهای بخارآب استفاده میشود.
در صنعت نساجی در رنگرزی پارچه و چاپ جهت حلالیت رنگها و ماندگاری آنها به کار میرود.
بهعنوان عامل سفیدکننده در کرم نارگیل از متا بی سولفید سدیم استفاده میکنند.
در صنعت غذای خشک (بیسکویت، چیپس سیبزمینی، کشمش و ...) عامل نگهدارنده و در صنعت غذای تر (آبمیوه، آبلیمو و ...) عامل ضد میکروب میباشد.
بهعنوان معرف در آزمایشگاه از متا بی سولفید سدیم نیز استفاده میشود.
در مواد بهداشتی و آرایشی نقش نگهدارنده را ایفا میکند.
بهعنوان عامل کواگولانت، در صنایع لاستیکسازی مورداستفاده است.
در تولید آب جو مورداستفاده قرار میگیرد.
چنانچه متا بی سولفید سدیم روی لام خون شخص مبتلا به کمخونی داسی شکل در آزمایشگاه ریخته شود، باعث از بین رفتن سلولهای داسی شکل میشود. البته در مورد همه انواع کمخونیها این تشخیص میسر است. این باعث وجود یا عدم وجود بیماری است.
احتیاطهای هنگام کار با متا بی سولفید سدیم:
انواع فرمولاسیون متا بی سولفیت سدیم دارای SO2 میباشد که باعث اختلال در دستگاه تنفسی و همچنین خارش و سوزش چشم میشود.
این ماده را با اسید فقط در زیر هود آزمایشگاه مخلوطکنید. بخارات سمی آن کشنده است.
چنانچه از نمونه آبی آن استفاده مینمایید، آگاه باشید که کاهش شدید اکسیژن را به همراه دارد و نباید حتی قطرهای از آن به موجودات آبی برسد.
نکات مورد توجه جهت نگهداری متا بی سولفید سدیم:
ماده فوق باید با بستهبندی درزگیری شده و عایقبندی شده در انبار قرار بگیرد و بهدوراز رطوبت و گرما باشد. این ماده تا دمای بیستوپنج درجه سانتیگراد و رطوبت چهلوپنج درصد تا شش ماه میتواند خواص خود را حفظ کند. درصورتیکه رطوبت بالا برود SO2 کاهشیافته و PH محلول تغییر میکند. درصورتیکه دما به زیر ده درجه سانتیگراد برسد، بهصورت کریستال درمیآید.
دیدگاه شما درباره این مقاله چیست ؟
شما می توانید در این بخش تجربیات و نظرات خود را با ما و کاربران ایران بالابر به اشتراک بگذارید.
نیاز به مشاوره دارید؟
بدون تردید با ما تماس بگیرید کارشناسان پترو آکام آماده پاسخگویی و ارائه مشاوره در زمینه محصولات ، حمل ونقل ،ترانزیت و ترخیص کالا هستند